BARBAROS HAYREDDİN PAŞA KİMDİR?

 Osmanlı Devleti’nin en büyük donanma komutanı ve kaptanı Barbaros Hayreddin Paşa’dır. 1478 yılı civarlarında, Midilli’de doğan Barbaros Hayreddin Paşa’nın asıl adı Hızır’dır. Hayreddin adı Kanuni Sultan Süleyman tarafından verilmiştir. Barbaros takma adının; Avrupalılarca sakalının (Barbo) kırmızı ( Rosso ) olmasından yakıştırıldığı ya da ağabeyi Baba Oruç’un adının Avrupalılarca söylenişinden    ona miras kaldığı sanılmaktadır. Osmanlı Devleti tarihinin ünlü denizcilerinden olan Hayreddin Paşa, Kaptan-ı  Derya olarak Osmanlı Devletinin ilk kaptan paşası ve amirallik görevi almıştır. 1473 yılında Midilli adasında doğan Hızır’ın babası Yakup Ağa, tımarlı sipahilerindendi. Rumeli (Vardar, Yenice) kökenli olan aileye 1462’de Midilli adasının Banava köyü tımar olarak verilmişti. Dört kardeş -İshak, Oruç, Hızır ve İlyas- denizciliği seçtiler ve Barbaros kardeşler adıyla tanındılar. Beşinci ve en küçük kardeşleri Yusuf ise Midilli’den ayrılmadı. Kardeşlerin önderi Baba Oruç diye anılan Oruç Reis’ti. Barbaros kardeşler önce Akdeniz’de deniz ticareti yaptılar. Denizcilikteki becerileri ve dürüstlükleriyle ünleri Mısır’a kadar yayıldı. Bir ara Midilli’den Trablusşam’a mal götürürken Rodoslu Saint-Jean şövalyelerinin savaş gemilerince yolları kesildi. Çarpışmada küçük kardeş İlyas öldü, Oruç Reis ise tutsak edildi ve forsa olarak çalışmaya başladı. Rodos şövalyeleri Antalya valisi Şehzade Korkut’a fidyesi ödenmiş yüz Türk tutsağını teslim ederken kaçtı. Sultan Korkut’un korumasına girdi ve korsanlığa başladı. Korkut’un Yavuz Sultan Selim tarafından öldürülmesi ve Yavuz’un Anadolu kıyılarında korsanlığı yasaklaması üzerine, Barbaros kardeşler Akdeniz’de Cerbe adasını üs edindiler ve buradan denize açılarak birçok Hıristiyan gemisini ele geçirdiler. 1514 yılında Tunus Sultanı Muhammet’in kendilerine verdiği Halkulvad kalesini üs yaptılar. 

Oruç 1517’de İspanyollardan Cezayir’i alarak Sultan unvanıyla bir Türk devleti kurdu. İshak Reis’in 31 Ocak 1518’de ölümünün ardından, İspanyollarla yapılan savaşta da Oruç Reis öldü (10 Ekim 1518). Cezayir’deki devletin başına Hızır Reis geçti ve padişaha elçiler yollayarak Cezayir’in Osmanlı buyruğuna alınmasını istedi. 15 Mayıs 1519’da Hızır Reis Cezayir Beylerbeyi payesiyle paşa oldu. Kanuni Sultan Süleyman döneminde (1520-1566) Akdeniz’deki Osmanlı egemenliği doruk noktasına ulaştı. 

Kanuni Sultan Süleyman 1533 tarihinde Cezayir emiri Barbaros Hayreddin Paşa’yı İstanbul’a davet etti. O zamanlar Paşa’nın 18 parça kadırgası ve bir o kadar da korsan gemileri vardı. 27 Aralık 1533’te Barbaros Hayreddin Paşa’ya Osmanlı donanmasının Kaptan-ı Deryalığı verildi. Bu arada Cezayir’de imparatorluğun eyaleti oldu. Barbaros Hayreddin Paşa ilk olarak Koron Kalesi´ni Andrea Doria kuvvetlerinden geri aldı ve Tunus’ta egemen olan Berberi hanedanından 1534 yılında Beni-Hafs devletine son vererek Osmanlılara bağladı. Alman imparatoru V. Karl’ın Tunus’u geri alması üzerine (1535) Barbaros, Balear adalarına sefer düzenleyerek buraları yakıp yıktı. 11 Mayıs 1537’de İtalya’ya sefere çıkan Barbaros, Apuglia kıyılarını topa tuttu.  Buradan Korfu’ya yöneldi ve Kiklat adalarını ele geçirdi. 1538 yazında Andrea Doria’nın gemilerini kovalayarak Kerpe ve Kaşot adalarını aldı. Barbaros’un bu sonuncu seferi üzerine Papa ve  V.Karl bir birleşik Avrupa armadası oluşturdu. 

Barbaros Eğriboz’da iken o zamana kadar görülmemiş büyüklükteki birleşik Hıristiyan donanması, Yunan Deniz’inde toplanmaya başladı. Birleşik donanmanın komutanlığına Andrea Doria getirildi. Barbaros bulunduğu İstanköy körfezinden Preveze’ye geldi ve Preveze’nin güneyindeki Arta Körfezi´ne girdi. Doria Barbaros’un körfezden çıkarak Haçlı donanmasına saldıracağına inanmıyordu. 27 Eylül1538’de Osmanlı donanması körfezden çıktı, ayça biçiminde dizilerek düşmana ateş açtı. Andrea Doria Aya Mavri adası açıklarına çekildi. İki donanma 28 Eylül 1538’de karşılaştı. Barbaros, üstün sayıdaki düşman kuvvetlerini dağıtmayı başardı ve Haçlı donanmasını kesin yenilgiye uğrattı. Venedik Osmanlı Devleti ile barış imzaladıktan sonra Osmanlı Devleti, en büyük düşmanı V.Karl´ı bu kez de Cezayir önlerinde yenilgiye uğrattı (24 Ekim 1541). Osmanlı Devleti, bağlaşığı Fransa Kralı I.François’in çağrısı üzerine Alman imparatoru V.Karl’a karşı onu desteklemeyi kararlaştırdı. Nice(Nis) seferine çıkan Barbaros (1543) Nice kalesini ele geçirdi ve Toulon’da kışladı. Bir yıl üç ay süren seferden sonra İstanbul’a döndü ve çok büyük şenliklerle karşılandı.  Ünlü Türk denizcisi Barbaros Hayreddin Paşa çok sayıda denizci yetiştirmiş olup bunların en ünlüleri Turgut Reis, Salih Reis, Piri Reis, Murat Reis, Seydi Ali Reis ve Kılıç Ali Reis´tir. 

XVI. yüzyılda Akdeniz’i Türk egemenliğine hediye eden Barbaros Hayreddin Paşa son seferi olan Nice seferinin ardından İstanbul’da, Beşiktaş Sarayı´nda, 4 Temmuz 1546 tarihinde, 73 yaşında hayata gözlerini kapadı. Barbaros Hayreddin Paşa´nın türbesi İstanbul Beşiktaş’tadır. Bu türbenin bulunduğu meydana Barbaros Hayreddin Paşa´nın bir heykeli dikilmiştir.